สงครามการค้าเวอร์ชันรีเทิร์น: ทรัมป์งัดภาษีจีน 100% พร้อมคุม “ซอฟต์แวร์สำคัญ”
สงครามการค้าเวอร์ชันรีเทิร์น: ทรัมป์งัดภาษีจีน 100% พร้อมคุม “ซอฟต์แวร์สำคัญ”
สัญญาณว่าศึกการค้าสหรัฐ–จีนยังไม่จบดังขึ้นอีกครั้ง เมื่อประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ ประกาศมาตรการ “ชุดใหญ่” เล็ง เก็บภาษีนำเข้าจากจีน 100% และเดินหน้ามาตรการ ควบคุมการส่งออกซอฟต์แวร์ที่สำคัญต่อความมั่นคง โดยตั้งเป้าเริ่มมีผลตั้งแต่ 1 พฤศจิกายน 2025 (ตามถ้อยแถลง/โพสต์ของทรัมป์)
จุดเริ่ม: “แร่หายาก” จากการค้า…สู่ยุทธศาสตร์ความมั่นคง
ชนวนระลอกนี้ปะทุหลัง จีนประกาศคุมเข้มการส่งออก “แร่หายาก” (Rare Earths)—วัตถุดิบหัวใจของอุตสาหกรรมเทค ไม่ว่าจะเป็น รถยนต์ไฟฟ้า ชิปคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์ป้องกันประเทศ และระบบพลังงานยุคใหม่
ข้อเท็จจริงสำคัญ: จีนครองสัดส่วน กว่า 70% ของการผลิต/แปรรูปแร่หายากโลก ทำให้ห่วงโซ่อุปทานโลก “เชื่อมกับจีน” อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
เมื่อปักกิ่งส่งสัญญาณจำกัดส่งออก (มีผลตั้งแต่ 1 ธันวาคม) วอชิงตันจึงมองว่าเป็น “แรงกดดันเชิงยุทธศาสตร์” ต่ออุตสาหกรรมสหรัฐ และตอบโต้ด้วยชุดมาตรการของทรัมป์
มาตรการฝั่งสหรัฐ: ภาษี 100% + แบนซอฟต์แวร์สำคัญ
- ภาษีนำเข้า 100% ต่อสินค้าจากจีน: เท่ากับ “ปิดประตูนำเข้า” สินค้าจีนจำนวนมากโดยพฤตินัย เพราะต้นทุนจะพุ่งสูงแทบไม่คุ้มขายในตลาดอเมริกา
- ควบคุมการส่งออกซอฟต์แวร์สำคัญ (Critical Software): แม้ยังไม่ประกาศ “บัญชีรายการ” ชัดเจน แต่คาดว่าอาจครอบคลุม
- ซอฟต์แวร์เกี่ยวกับ ปัญญาประดิษฐ์ (AI)
- เครื่องมือ/เฟรมเวิร์กด้าน ออกแบบชิป–EDA และระบบ อาวุธ
- Industrial Control Systems (ICS/SCADA) ที่ใช้ควบคุมโรงงาน–โครงสร้างพื้นฐาน
- ซอฟต์แวร์/ระบบปฏิบัติการระดับ โครงสร้างพื้นฐานดิจิทัล
แก่นคิดคือ “จำกัดเทคโนโลยีที่จีนอาจใช้ยกระดับขีดความสามารถเชิงยุทธศาสตร์”
ปักกิ่งไม่ถอย: โต้กลับเชิงหลักการและปฏิบัติ
กระทรวงพาณิชย์จีนระบุว่า มาตรการของสหรัฐ ละเมิดหลักการค้าเสรีอย่างร้ายแรง และย้ำว่าจีน “จะปกป้องผลประโยชน์ของตนอย่างเด็ดขาด” ขณะเดียวกันยัง เดินหน้าคุมส่งออกแร่หายาก โดยเฉพาะสินค้าที่เกี่ยวข้องกับ เนโอไดเมียม (Neodymium) ซึ่งเป็นหัวใจมอเตอร์ EV และเทคโนโลยีกลาโหม
สะเทือนห่วงโซ่ซัพพลาย: ใครเสี่ยง ใครได้
- ผู้บริโภคสหรัฐ: สินค้าจีนที่ยังต้องนำเข้า—เช่น สมาร์ตโฟน อุปกรณ์ไฟฟ้า ชิ้นส่วนรถยนต์—เสี่ยงขึ้นราคาฉับพลัน
- ผู้ผลิตสหรัฐ: บริษัทที่พึ่งพาวัตถุดิบ/ส่วนประกอบจากจีน อาจเจอ ต้นทุนพุ่ง–ของขาด ต้องหาซัพพลายใหม่ที่แพงกว่า
- เทคโนโลยีโลก: หากซอฟต์แวร์ฝั่งตะวันตกถูก “ล็อกดาวน์” การพัฒนาเทคโนโลยีในจีนอาจชะลอลง แต่ในอีกด้านโลกอาจ แยกมาตรฐาน (standards) ออกเป็นสองค่าย ชัดเจนขึ้น
- ตลาดการเงิน: ข่าวมาตรการทำให้ หุ้นสหรัฐดิ่งแรง ในทันที—มีรายงานว่า Dow Jones ร่วงหลายร้อยจุด ขณะที่หุ้นเทคอย่าง Nvidia/Apple ถูกขายทิ้งจากความกังวลซัพพลายเชน
จากสงครามภาษีสู่ “สงครามเย็นทางเทคโนโลยี”
สิ่งที่เห็นไม่ใช่ “ภาษี” อย่างเดียว แต่คือการ ชิงอำนาจเทคโนโลยีระดับโครงสร้าง
- จีน ถือ “วัตถุดิบ–แปรรูป” (Rare Earths, Battery Materials)
- สหรัฐ/ตะวันตก ถือ “เทคโนโลยี–ซอฟต์แวร์–IP”
ทั้งสองฝ่ายเร่ง ลดการพึ่งพากัน (decoupling) และสร้าง ห่วงโซ่อุปทานคู่ขนาน
ผลที่เป็นไปได้: โลกแบ่งเป็น สองสเฟียร์เทคโนโลยี ชัดเจน—ตะวันตก vs ตะวันออก—ตั้งแต่ฮาร์ดแวร์, ซอฟต์แวร์, โปรโตคอล ไปจนถึงมาตรฐานอุตสาหกรรม
ผลกระทบเชิงนโยบาย–เศรษฐกิจมหภาค
- เงินเฟ้อฝั่งสหรัฐ: ภาษี 100% อาจผลัก “ต้นทุนสินค้านำเข้า” → เงินเฟ้อสินค้าคงทน ยืดเยื้อกว่าที่หวัง
- เฟดกับดอกเบี้ย: หากเงินเฟ้อด้านต้นทุนปะทุขึ้นอีก เฟดอาจ ผ่อนช้าลง หรือเลือก “ผ่อนแบบระวัง” เพื่อกันความร้อนแรงด้านราคา
- การลงทุนโครงสร้างพื้นฐาน–รีชอริ่ง (Re/near-shoring): สหรัฐและพันธมิตรอาจเร่งตั้งโรงงาน แปรรูปแร่/ผลิตชิ้นส่วน นอกจีน—แต่ต้องใช้เวลาและเงินมหาศาล
- ความเสี่ยงเชิงภูมิรัฐศาสตร์: การใช้ “ทรัพยากร–เทคโนโลยี” เป็นอาวุธทางเศรษฐกิจ เพิ่มความเปราะบางของตลาดโลกต่อข่าวรายวัน
แล้วต่อจากนี้ล่ะ?
- สิ่งที่ต้องเฝ้า: รายการสินค้าที่เข้าข่าย “critical software” ของสหรัฐ, รายละเอียด รายการสินค้าภาษี 100%, และ มาตรการโต้กลับของจีน
- สัญญาณตลาด: ทิศทาง ดอลลาร์, บอนด์ยีลด์, หุ้นเทค, ราคาสินค้าโภคภัณฑ์ โดยเฉพาะ ทองคำ ซึ่งมักได้แรงซื้อเมื่อความเสี่ยงเชิงระบบเพิ่ม
- ฉากทัศน์ยืดเยื้อ: หากทั้งสองฝ่ายรักษาจุดยืนเข้มข้น ศึกนี้อาจลากยาวและ รีเซ็ตภูมิทัศน์เทคโนโลยี–การค้าโลก ในทศวรรษหน้า
สรุปสั้น ๆ
- ทรัมป์ประกาศ ภาษีจีน 100% + คุมส่งออกซอฟต์แวร์สำคัญ เริ่ม 1 พ.ย. 2025
- จีนเดินหน้าคุม แร่หายาก (มีผล 1 ธ.ค.) ทำให้ซัพพลายเทคโลกสั่นสะเทือน
- ตลาดหุ้นสหรัฐผันผวนแรง หุ้นเทคถูกขายกดดันจากความเสี่ยงซัพพลายเชน
- แนวโน้มใหญ่: โลกกำลังเคลื่อนสู่ สงครามเย็นทางเทคโนโลยี และมาตรฐานคู่ขนานสองค่าย
นายตลาดทอง